Suche powietrze – w domu i mieszkaniu. Przyczyny
Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Suche powietrze w domu, może być powodem wielu dolegliwości, jak choćby przesuszonej i podrażnionej śluzówki. Warto więc wiedzieć, jakie są tego przyczyny i jak sobie z tym radzić, by uniknąć przykrych konsekwencji.
Suche powietrze w domu
Suche powietrze w mieszkaniu lub innych pomieszczeniach, w których spędza się dużo czasu, ma negatywny wpływ na ogólną kondycję organizmu. Przebywając w nienawilżonym środowisku, tracimy właściwy poziom nawodnienia, czego bezpośrednim skutkiem, może być przesuszona śluzówka, a w konsekwencji – suchość w gardle, podrażnienie, uciążliwy, suchy kaszel.
Problem ten pojawia się przeważnie zimą. Kiedy temperatura na zewnątrz spada poniżej zera, powietrze staje się bardziej suche. Dodatkowo w pomieszczeniach zostaje ogrzane i tym samym jeszcze bardziej osuszone. Dlatego nawet zimą, warto wietrzyć mieszkanie. Mimo, że wilgotność na zewnątrz jest mniejsza niż np. jesienią, i tak osiąga ona wyższy poziom niż w ciepłych pomieszczeniach.
Wietrzenie podczas mrozów powinno być intensywne, ale krótkotrwałe. Najlepiej więc otworzyć okno na oścież na kilka minut. Najkorzystniej jest to robić wieczorem, ponieważ konsekwencje za suchego powietrza w domu najbardziej odczuwalne są w nocy i po przebudzeniu.
Warto także pamiętać, że suchość powietrza sprzyja gromadzeniu się kurzu, który również wpływa drażniąco na błonę śluzową dróg oddechowych. Są to też idealne warunki dla rozwoju i rozprzestrzeniania się żyjących w kurzu roztoczy.
Suche powietrze w domu latem
Skoro najczęściej problem suchego powietrza w domu występuje zimą i jest spowodowany intensywnym ogrzewaniem, skąd bierze się on latem? Podstawową przyczyną może być ogólny brak wilgotności spowodowany wysokimi temperaturami i brakiem opadów atmosferycznych. W ostatnich latach w Polsce susza jest coraz częstszym zjawiskiem. Upały, słońce i brak deszczu mogą przyczyniać się do drastycznego spadku wilgotności powietrza zarówno na zewnątrz, jak i w pomieszczeniach. Gorące i suche powietrze latem to dobre warunki dla aktywności wszelkiego rodzaju alergenów, dlatego może ono wpływać negatywnie na kondycję ludzkiego organizmu.
Właściwa wilgotność powietrza, korzystna dla zdrowia, to 40-60%. Kiedy spada ona poniżej tej wartości, skutki przesuszenia mogą być odczuwalne.
Suche powietrze w domu latem może być także spowodowane stosowaniem wentylatorów lub klimatyzatorów. Problem ten dotyczy jednak częściej biur i samochodów, gdzie niektórzy również spędzają wiele godzin dziennie. Klimatyzacja eliminuje z powietrza cząsteczki pary wodnej, co w połączeniu z ograniczoną wentylacją (podczas używania klimatyzatora zamyka się okna, by gorące powietrze z zewnątrz nie wpadało do środka) przyczynia się do znaczącego spadku nawilżenia.
Suche powietrze a kaszel
Suche powietrze – szczególnie w domu lub mieszkaniu, gdzie się śpi i spędza najwięcej czasu – może prowadzić do dolegliwości górnych dróg oddechowych. Z czego to wynika? Błona śluzowa, która je pokrywa i daje im naturalną ochronę, musi mieć odpowiedni poziom nawilżenia, by we właściwy sposób spełniała swoją funkcję.
Przesuszona śluzówka jest zdecydowanie mniej odporna na działanie czynników zewnętrznych, bardziej podatna na podrażnienia i uszkodzenia mechaniczne. Suchość w gardle wywołuje często odruch kaszlowy, który z kolei szybko uszkadza suchą śluzówkę. Jej podrażnienie nasila kaszel i w ten sposób dolegliwość się pogłębia.
Kaszel od suchego powietrza jest tzw. kaszlem bezproduktywnym (inaczej nazywanym po prostu suchym), czyli nie towarzyszy mu odkrztuszanie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Odruch kaszlowy nie jest w tym wypadku następstwem infekcji czy stanu zapalnego, a jedynie suchości błony śluzowej. Kaszel taki nie pełni więc funkcji oczyszczającej wobec dróg oddechowych i należy go zwalczać, przede wszystkim nawilżając śluzówkę.
Jak zwalczać kaszel z powodu suchego powietrza? Przede wszystkim, pijąc odpowiednią ilość płynów.
Jak nawilżyć powietrze w domu?
Kiedy powietrze w domu jest zbyt suche, należy zadbać o podniesienie poziomu nawilżenia, tak by osiągnęło przynajmniej 40-50%. Pozwoli to zwalczać dolegliwości wywołane przesuszeniem.
Jakie są domowe sposoby na nawilżenie powietrza?
- Wietrzenie. Pomaga ono nie tylko nawilżyć powietrze, ale również oczyścić je z zarazków, zanieczyszczeń i alergenów. Dlatego powinno się wietrzyć mieszkanie codziennie, bez względu na porę roku. Najlepiej robić to wieczorem, aby nawilżyć i oczyścić powietrze przed snem. Jest to również bardzo ważny element zachowywania tzw. higieny snu, sprzyjającej efektywnemu wypoczynkowi.
- Utrzymanie właściwej temperatury. Aby powietrze w domu nie było zbyt suche, nie powinno się go zbyt intensywnie ogrzewać. W ciągu dnia najkorzystniejsza dla organizmu jest temperatura oscylująca w granicach 20-22⁰C, natomiast w sypialni – ok. 18 ⁰C .
- Kładzenie na grzejnikach wilgotnych tekstyliów. Najlepiej do tego sprawdzają się grube ręczniki, które chłoną duże ilości wody. Namoczony ręcznik można zwinąć w rulon i ułożyć go na noc na grzejniku, co zapewnia długotrwałe parowanie.
- Rośliny doniczkowe. Są naturalnymi nawilżaczami powietrza, ponieważ odparowują pobraną z ziemi wodę. Ponadto oczyszczają powietrze, pochłaniając z niego niektóre substancje toksyczne.
Jak nawilżyć powietrze w mieszkaniu, kiedy domowe sposoby okazują się niewystarczające? Można użyć do tego celu elektrycznego nawilżacza powietrza wytwarzającego parę lub mgiełkę. Niektóre dostępne na rynku nawilżacze zaopatrzone są w higrostat, dzięki któremu same regulują swoją pracę i utrzymują wilgotność na odpowiednim poziomie.
Autor: Justyna Gabrysiak-Kula
Konsultacja merytoryczna: lekarz rodzinny Marta Falcman-Sobczak
Bibliografia:
- W. Maziarz, T. Pisarkiewicz, Technika sensorowa. Czujniki wilgotności http://home.agh.edu.pl/~maziarz/userfiles/downloads/TS-7-cz.wilgotnosci.pdf [11.02.2021]
- A. Undrunas, K. Kuziemski, Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, w: Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol. 11, nr 4, str. 149-155 https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/54801/41732 [11.02.2021]
- J. Jagiełło, E. Kołeczek, M. Horochowska, Z. Zdrojewicz, A. Głowaczewska, Bursztynowe źródło zdrowia – zastosowanie miodu we współczesnej medycynie, w: Medycyna Rodzinna 2018; 21(1): 64-69 http://www.medrodzinna.pl/wp-content/uploads/2018/06/mr_2018_064-069.pdf [11.02.2021]