Męczący kaszel u dziecka – przyczyny i objawy 

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Męczący kaszel u dziecka może mieć zróżnicowane podłoże i nasilenie. Nie musi od razu stanowić powodu do obaw, ale w większości przypadków wymaga konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli jest wyjątkowo uporczywy, intensywny i występuje w towarzystwie innych objawów. Dowiedz się, jakie są najbardziej powszechne przyczyny męczącego kaszlu u dziecka, jak rozróżnić konkretne symptomy i co pomoże w ich złagodzeniu.  

Co to jest kaszel?

Kaszel często wzbudza niepokój, szczególnie jeśli staje się nasilony i dokuczliwy. Tym bardziej, kiedy pojawia się u dziecka. Warto zatem wiedzieć co to jest kaszel, jak powstaje i co może oznaczać.  

Kaszel jest fizjologicznym, czyli naturalnym odruchem obronnym organizmu. Z jednej strony pozwala oczyścić układ oddechowy z różnorodnych zanieczyszczeń i ciał obcych, z drugiej zaś pozwala na usuwanie z dróg oddechowych nadmiaru wydzieliny oskrzelowej, która może nagromadzić się np. w przebiegu infekcji organizmu. . Mechanizm kaszlu uruchamia się na skutek oddziaływania zróżnicowanych bodźców, zarówno zewnętrznych, jak i wewnątrzpochodnych, w tym czynników: 

  • mechanicznych, 
  • chemicznych, 
  • zapalnych. 

Podrażniają one zakończenia nerwowe zlokalizowane głównie w nabłonku górnych i dolnych dróg oddechowych, co prowadzi do mimowolnej reakcji skurczowej, czyli odruchu kaszlu. 

Receptory kaszlowe znajdują się również w obrębie błony śluzowej przełyku, żołądka, przepony, osierdzia, zatok przynosowych, czy zewnętrznego przewodu słuchowego. Tak niejednolite rozmieszczenie sprawia, że przyczyn kaszlu może być naprawdę wiele. Nie zawsze będzie on świadczył o poważnej chorobie, jednak męczący kaszel u dziecka zawsze wymaga diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia.  

W zależności od podłoża problemu, pediatra może zalecić leczenie objawowe, polegające przeważnie na podawaniu zaleconych leków na kaszel.  

Przyczyny męczącego kaszlu u dziecka  

Etiologia kaszlu potrafi być złożona i zróżnicowana, począwszy od błahych powodów, po bardziej skomplikowane i ciężkie przypadki.  

Najczęściej suchy męczący kaszel u dziecka powstaje w wyniku wirusowego zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych, ale wśród przyczyn wymienia się także: 

  • podrażnienie gardła i krtani suchym, zbyt ciepłym lub zimnym powietrzem, 
  • poinfekcyjną nadreaktywność oskrzeli, która jest efektem uszkodzenia nabłonka w drogach oddechowych, na przykład po przeziębieniu, 
  • narażenie na dym nikotynowy, smog, czy inne związki zanieczyszczające powietrze, 
  • hiperwentylację związaną ze zwiększonym wysiłkiem fizycznym, na przykład płaczem, czy gwałtownym śmiechem, 
  • obecność ciała obcego w przełyku, 
  • pobudzenie receptorów poza układem oddechowym, 
  • przyjmowanie niektórych leków. 

Warto nadmienić, że kaszel może być również wywołany: 

  • świadomie – niekiedy małe dzieci próbują w ten sposób zwrócić na siebie uwagę, 
  • nawykowo – bez przyczyny o podłożu chorobowym. 

Jeśli dziecko kaszle od czasu do czasu, nawet kilkanaście razy dziennie, to nie należy od razu wpadać w panikę. Może akurat czuje suchość w gardle lub zebrał się nadmiar śliny. Jeżeli jednak kaszel nie ustępuje, nasila się, jest bardzo dokuczliwy lub towarzyszą mu dodatkowe objawy należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.  

Objawy suchego kaszlu u dziecka  

Suchy kaszel u dziecka najczęściej pojawia się nagle i i jest bardzo męczący i uporczywy.      W niektórych przypadkach nie towarzyszą mu żadne inne symptomy, ale u wielu dzieci można zaobserwować różne formy dolegliwości i mniej lub bardziej charakterystyczne objawy dodatkowe.  

Wymienia się wśród nich przede wszystkim: 

  • ogólne złe samopoczucie, 
  • rozbicie i rozdrażnienie, 
  • brak apetytu i niechęć do przełykania, 
  • uczucie drapania, swędzenia, łaskotania i podrażnienia w gardle, 
  • suchość w gardle i jamie ustnej, 
  • ból gardła, 
  • zmęczenie i ospałość, 
  • problemy ze snem i częste wybudzanie się w nocy, 
  • rumieńce na policzkach, 
  • łzawienie z oczu, 
  • rozgrzanie ciała od ciągłego wysiłku, 
  • podwyższoną temperaturę ciała, 
  • kwilenie, a niekiedy płacz. 

Napady męczącego suchego kaszlu u dziecka mogą się zdarzać zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Odruch kaszlu może występować w pewnych odstępach czasu lub męczyć dziecko zdecydowanie częściej, niemalże nieustannie.  

Męczący kaszel w nocy u dziecka  

Suchy kaszel u dziecka podczas snu jest niezwykle uciążliwy i potrafi zaburzyć prawidłowy cykl dobowy oraz normalne funkcjonowanie malca. Nocny kaszel może pojawiać z tych samych powodów co męczący kaszel w ciągu dnia lub mieć zupełnie inne podłoże. Warto przy tym zaobserwować, czy pociecha kaszle jedynie w nocy, czy problem utrzymuje się przez całą dobę. Najczęstszą przyczyną kaszlu nocnego jest spływanie wydzieliny ( kataru) z górnych dróg oddechowych po tylnej ścianie gardła i jego drażnienie. Jest to naturalny mechanizm obronny. 

Kasłanie w nocy prowadzi do ciągłego wybudzania się, co sprawia, że dziecko w ciągu dnia jest: 

  • niewyspane i wyczerpane, 
  • senne i znużone, 
  • osłabione, 
  • markotne i płaczliwe. 

Co więcej, brak odpowiedniego snu powoduje, że organizm dziecka nie regeneruje się prawidłowo, a co za tym idzie, staje się bardziej podatny na różnego rodzaju infekcje. Dziecko nie tylko jest zmęczone, ale może mieć problemy z koncentracją, wykazywać niechęć do aktywności fizycznej i intelektualnej, cierpieć na spadki nastroju, czy łatwiej się przeziębiać.  

Dlatego tak istotne jest jak najszybsze ustalenie przyczyn męczącego kaszlu u dziecka w nocy, aby móc mu nie tylko ulżyć w cierpieniu, ale również przywrócić jakość snu oraz komfort życia w ciągu dnia.  

Autor: Marta Roszkowska 

Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska 

Bibliografia: 

  1. Feliks Bolechowski: Podstawy ogólnej diagnostyki klinicznej, Warszawa, PZWL, 1982, s. 68-69. ISBN 83-200-0465-9. 
  2. Piotr Albrecht: Czy i jak leczyć objawowo zakażenia dróg oddechowych, Borgis – Medycyna Rodzinna 6/2004, s. 268-277. 
  3. Aleksandra Undrunas, Krzysztof Kuziemski: Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno – terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Wybrane problemy kliniczne, Via Medica 2017, ISSN 1897–3590.  
  4. Szczepan Cofta, Paweł Zienkiewicz: Kaszel poinfekcyjny, Medycyna po dyplomie, nr 1 2017 [dostęp online: 15.01.2021]. 
  5. Zbigniew Doniec, Agnieszka Mastalerz-Migas, Katarzyna Krenke, Henryk Mazurek, Przemysław Bieńkowski: Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ 4/2016 [dostęp online: 15.01.2021]. 

Zobacz produkt:

DexaPICO®

Dekstrometorfan + wyciąg z kwiatostanu lipy

Dla dzieci od 2 lat

Produkty

DEXA to leki przeciwkaszlowe dopasowane do całej rodziny

Wybierz odpowiedni produkt dopasowany do wieku pacjenta

DexaPICO®

Dekstrometorfan + wyciąg z kwiatostanu lipy

Dla dzieci od 2 lat

Więcej →

DexaPINI®

Dekstrometorfan + wyciąg sosnowy i nalewka z owocu kopru włoskiego

Dla dzieci od 6 lat i dorosłych

Więcej →

DexaCAPS®

Dekstrometorfan + wyciąg z kwiatostanu lipy i wyciąg z liścia melisy

Dla młodzieży powyżej 12 lat i dorosłych

Więcej →

Leki przeciwkaszlowe marki DEXA wskazane są do stosowania w stanach męczącego suchego kaszlu różnego pochodzenia, niezwiązanego z zaleganiem wydzieliny w drogach oddechowych.

Wiedza

więcej o suchym kaszlu →