Męczący kaszel u dziecka – przyczyny i objawy 

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Męczący kaszel u dziecka może mieć zróżnicowane podłoże i nasilenie. Nie musi od razu stanowić powodu do obaw, ale w większości przypadków wymaga konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli jest wyjątkowo uporczywy, intensywny i występuje w towarzystwie innych objawów. Dowiedz się, jakie są najbardziej powszechne przyczyny męczącego kaszlu u dziecka, jak rozróżnić konkretne symptomy i co pomoże w ich złagodzeniu.  

Co to jest kaszel?

Kaszel często wzbudza niepokój, szczególnie jeśli staje się nasilony i dokuczliwy. Tym bardziej, kiedy pojawia się u dziecka. Warto zatem wiedzieć co to jest kaszel, jak powstaje i co może oznaczać.  

Kaszel jest fizjologicznym, czyli naturalnym odruchem obronnym organizmu. Z jednej strony pozwala oczyścić układ oddechowy z różnorodnych zanieczyszczeń i ciał obcych, z drugiej zaś pozwala na usuwanie z dróg oddechowych nadmiaru wydzieliny oskrzelowej, która może nagromadzić się np. w przebiegu infekcji organizmu. . Mechanizm kaszlu uruchamia się na skutek oddziaływania zróżnicowanych bodźców, zarówno zewnętrznych, jak i wewnątrzpochodnych, w tym czynników: 

• mechanicznych, 
• chemicznych, 
• zapalnych. 

Receptory kaszlowe znajdują się również w obrębie błony śluzowej przełyku, żołądka, przepony, osierdzia, zatok przynosowych, czy zewnętrznego przewodu słuchowego. Tak niejednolite rozmieszczenie sprawia, że przyczyn kaszlu może być naprawdę wiele. Nie zawsze będzie on świadczył o poważnej chorobie, jednak męczący kaszel u dziecka zawsze wymaga diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia.  

W zależności od podłoża problemu, pediatra może zalecić leczenie objawowe, polegające przeważnie na podawaniu zaleconych leków na kaszel.  

Przyczyny męczącego kaszlu u dziecka  

Etiologia kaszlu potrafi być złożona i zróżnicowana, począwszy od błahych powodów, po bardziej skomplikowane i ciężkie przypadki.  

Najczęściej suchy męczący kaszel u dziecka powstaje w wyniku wirusowego zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych, ale wśród przyczyn wymienia się także: 

• podrażnienie gardła i krtani suchym, zbyt ciepłym lub zimnym powietrzem, 
• poinfekcyjną nadreaktywność oskrzeli, która jest efektem uszkodzenia nabłonka w drogach oddechowych, na przykład po przeziębieniu, 
• narażenie na dym nikotynowy, smog, czy inne związki zanieczyszczające powietrze, 
• hiperwentylację związaną ze zwiększonym wysiłkiem fizycznym, na przykład płaczem, czy gwałtownym śmiechem, 
• obecność ciała obcego w przełyku, 
• pobudzenie receptorów poza układem oddechowym, 
• przyjmowanie niektórych leków. 

Warto nadmienić, że kaszel może być również wywołany: 

• świadomie – niekiedy małe dzieci próbują w ten sposób zwrócić na siebie uwagę, 
• nawykowo – bez przyczyny o podłożu chorobowym. 

Jeśli dziecko kaszle od czasu do czasu, nawet kilkanaście razy dziennie, to nie należy od razu wpadać w panikę. Może akurat czuje suchość w gardle lub zebrał się nadmiar śliny. Jeżeli jednak kaszel nie ustępuje, nasila się, jest bardzo dokuczliwy lub towarzyszą mu dodatkowe objawy należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.  

Objawy suchego kaszlu u dziecka  

Suchy kaszel u dziecka najczęściej pojawia się nagle i i jest bardzo męczący i uporczywy.      W niektórych przypadkach nie towarzyszą mu żadne inne symptomy, ale u wielu dzieci można zaobserwować różne formy dolegliwości i mniej lub bardziej charakterystyczne objawy dodatkowe.  

Wymienia się wśród nich przede wszystkim: 

• ogólne złe samopoczucie, 
• rozbicie i rozdrażnienie, 
• brak apetytu i niechęć do przełykania, 
• uczucie drapania, swędzenia, łaskotania i podrażnienia w gardle, 
• suchość w gardle i jamie ustnej, 
• ból gardła, 
• zmęczenie i ospałość, 
• problemy ze snem i częste wybudzanie się w nocy, 
• rumieńce na policzkach, 
• łzawienie z oczu, 
• rozgrzanie ciała od ciągłego wysiłku, 
• podwyższoną temperaturę ciała, 
• kwilenie, a niekiedy płacz. 

Napady męczącego suchego kaszlu u dziecka mogą się zdarzać zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Odruch kaszlu może występować w pewnych odstępach czasu lub męczyć dziecko zdecydowanie częściej, niemalże nieustannie.  

Męczący kaszel w nocy u dziecka  

Suchy kaszel u dziecka podczas snu jest niezwykle uciążliwy i potrafi zaburzyć prawidłowy cykl dobowy oraz normalne funkcjonowanie malca. Nocny kaszel może pojawiać z tych samych powodów co męczący kaszel w ciągu dnia lub mieć zupełnie inne podłoże. Warto przy tym zaobserwować, czy pociecha kaszle jedynie w nocy, czy problem utrzymuje się przez całą dobę. Najczęstszą przyczyną kaszlu nocnego jest spływanie wydzieliny ( kataru) z górnych dróg oddechowych po tylnej ścianie gardła i jego drażnienie. Jest to naturalny mechanizm obronny. 

Kasłanie w nocy prowadzi do ciągłego wybudzania się, co sprawia, że dziecko w ciągu dnia jest: 

• niewyspane i wyczerpane, 
• senne i znużone, 
• osłabione, 
• markotne i płaczliwe. 

Co więcej, brak odpowiedniego snu powoduje, że organizm dziecka nie regeneruje się prawidłowo, a co za tym idzie, staje się bardziej podatny na różnego rodzaju infekcje. Dziecko nie tylko jest zmęczone, ale może mieć problemy z koncentracją, wykazywać niechęć do aktywności fizycznej i intelektualnej, cierpieć na spadki nastroju, czy łatwiej się przeziębiać.  

Dlatego tak istotne jest jak najszybsze ustalenie przyczyn męczącego kaszlu u dziecka w nocy, aby móc mu nie tylko ulżyć w cierpieniu, ale również przywrócić jakość snu oraz komfort życia w ciągu dnia.  

Autor: Marta Roszkowska 

Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska 

Bibliografia: